VoD (Video on Demand – Talep Üzerine Görüntü):

İzleyicinin bir sunucuda depolanan filmleri veya görüntüleri istediğinde izleyebilmesini sağlayan uygulamaya VoD denir. Set-top box, bilgisayar, dijital video kayıt ediciler veya taşınabilir medya oynatıcılar ile VoD sistemlerinin sunduğu içerik izlenebilir. Arşivdeki görüntüler izlenirken aynı zamanda arşivi sağlayan firmanın kira karşılığı verdiği cihaza kaydedilip, istenirse tekrar bu kayıttan görüntü izlenebilir. Yani bu uygulama kullanıcının kendi özgür iradesiyle istediği görüntü içeriğini seçebilmesini sağlar. VoD uygulamasının kullandığı protokole RTSP (Real Time Streaming Protocol – Gerçek Zamanlı Akış Protokolü) denir. Bu protokol tekli gönderim (unicast) ve çoklu gönderim (multicast) yapabilen ve aynı zamanda TCP (Transmission Control Protocol – İletişim Denetim Protokolü) ve UDP (User Datagram Protocol – Kullanıcı Veribloğu İletişim Kuralları) protokollerini destekleyen, İnternet üzerinden ses ve görüntü yayınlarının yapılmasını sağlayan bir protokoldür. Canlı yayın için Peer-to-Peer (kullanıcıdan kullanıcıya) teknolojisinin kullandığı protokoller kullanılırken aynı zamanda IGMPv2 Internet Group Management Protocol Version 2 (İnternet Grup Yönetim Protokolü Versiyon 2) kullanılmaktadır. Bu protokoller sayesinde veri dağıtım yükü kullanıcılar arasında paylaştırılarak işletim giderleri düşürülmesi sağlanır. Bütün görüntü içerikleri kaynaklardan alınarak sıkıştırma biçimleri kullanılarak veritabanlarında saklanır ve iletim için hazırlanır.

IPTV’nin geleneksel TV sistemlerine göre en önemli avantajları her kullanıcının ayrı bir yayını izleyebilmesi ve iki yönlü iletişim yeteneğinin olmasıdır. Bu sayede kullanıcının dizi üzerinde denetim (durdurma, ileri, geri sarma v.b.) ve darbantlı  web uygulamalarında olduğu gibi izleyeceği şeyi özgürce seçebilme olanakları bulunmaktadır. Servis işletmecileri tüketicinin görüntü, data ve telefon iletişimini ayni paket içinden alabildiği bu uygulamaya Triple Play(Üçü Birarada) demektedirler.Triple Play servislerine  mobil özelliklerin de eklenerek mobil ortamlar için tasarlanan haline  ise Quad Play (Dördü Birarada) denir.  Bir genişbant hattından tüketiciye tripleplay sunabilmek için işletmecinin hem IP TV hem de IP Telephony (Voice over IP-İnternet Üzerinden Ses İletimi) teknolojisini kullanması gereklidir

IPTV Yayını ve Sıkıştırma Biçimleri

Yayın, VoD sunucusundan veya canlı yayın sunucusundan kullanıcılara hızlı ve güvenilir bir şekilde DSL hatları üstünden ulaştırılır. Alıcı tarafta bulunan set-top box, bilgisayar veya taşınabilir medya oynatıcıları gibi cihazlar ile yayın kullanıcıya ulaştırılır.

IPTV Avantajları

• Çift yönlü iletim vardır.
• Kullanıcıya özel dağıtım yapılır.
• Yüksek çözünürlük ve kaliteli görüntü imkanı sunar.
• Sınırlı İnternet kullanımı ile zararlı yazılım ve İnternet tehditlerine karşı daha güvenli bir teknolojidir.
• Bilgisayar olmadan set-top box kullanılarak televizyondan görüntü alınabilir.
• Son kullanıcıya maliyeti daha azdır.

IPTV’nin Sağladığı Ek Hizmetler

• VoIP
• VoD
• PPV (Pay Per View – İzle Öde)
• PVR (Personal Video Recorder – Kişisel Video Kaydedici)
• İnternet Erişimi
• E-posta Kontrolü
• EPG (Elektronik Program Rehberi)
• Anlık Chat
• Çevrimiçi Oyunlar

IPTV Altyapı Elemanları

• Broadcast Source (Yayın Kaynağı): İçerik sağlayacak yayıncı, platformdur (kanallar).
• Broadcast Encoder (Yayın Kodlayıcı): Gönderilecek yayınları IP ağına uyumlu, sıkıştırılmış hale getiren sistemdir.
• Broadcast Streaming System (Yayın Akış Sistemi): Kodlanmış yayınları kullanıcıya ulaştıran sunucudur.
• VOD Source (Talebe Bağlı İçerik Kaynağı): Hard disk veya kasete daha önceden kaydedilmiş içeriktir.
• VOD Encoder (Talebe Bağlı İçerik Kodlayıcı): VOD içeriğini düzgün format ve sıkıştırılmış hale getiren sistemdir.
• VOD Streaming System (Talebe Bağlı Yayın Akış Sistemi): Kodlanmış VOD içeriğini kullanıcıya ulaştıran sunucu
• Subscriber Management System (Abone Yönetim Sistemi): Müşteri aktivitelerini entegre eden ve EPG gibi ek müşteri servisleri sunup faturalandıran sistemdir.
• Set-top box veya Bilgisayar: Alınan veriyi TV uyumlu analog ve sayısal sinyale çeviren son kullanıcı ekipmanıdır.

IPTV sisteminin avantajları

• VoD uygulaması ile kullanıcı istediği yayını istediği zaman aralığında; ileri alma, geri sarma durdurma gibi işlemleri gerçekleştirebilecek şekilde izleyebilir.
• Picture in Picture (Resim İçinde Resim) özelliği ile televizyon izlerken aynı zamanda İnternet uygulamaları çalıştırılabilir.
• Set-top box cihazına İnternet üzerinden uzaktan erişim sağlanabilir. Bu özellik sayesinde istenilen yayın kayıt edilebilir.
• Kablosuz bağlantı tarafından desteklenir.
• Beraberinde VoIP ve veri haberleşmesi özellikleri kullanılabilir.
• Peer-to-Peer kullanılarak sistemin yükü azaltılabilir.
• Uydu sistemleri ile birlikte kullanılabilir.
• İnternet üzerinden yapılabilecek birçok uygulama IPTV ile kullanılabilir.

IPTV sisteminin dezavantajları:

• Kanal değiştirilmek istendiğinde sistemde bulunan cihazlardan kaynaklanan, merkez istasyona olan uzaklığa bağlı bir gecikme yaşanır. IGMPv2 protokolü bu gecikmeyi azaltmak için geliştirilmektedir.
• IP tam anlamıyla güvenilir bir protokol olmadığı için görüntü kayıpları oluşabilir.
• IPTV sistemi kaliteli ve geniş bant sağlayan yüksek maliyetli bir alt yapıya ihtiyaç duyar.

IPTV – İnternet TV  Farkları

• IPTV kontrollü ağ yapısına sahipken İnternet TV açık İnternet ağına sahiptir.
• IPTV’de son kullanıcıya servis kalitesi garantisi verilirken İnternet TV’de herhangi bir garanti yoktur.
• IPTV’de yayın akışı çoklu yayım tekniği ile olurken İnternet TV’de stream (akış) ile olur. Multicast aynı akışın birden fazla alıcıya gönderilmesi sırasında akışın sadece bir kopyasının ağa gönderilmesi ile olur. Bu da bant genişliğinin verimli kullanılmasını sağlar. Stream ise İnternet ortamında verinin paketler halinde ulaşması ve gelen verinin anında geliyormuş gibi iletilmesidir. İnternet bağlantısı yavaşsa arada kesintiler olabilir çünkü dosya indirilmeden geçici belleğe alınarak veri iletimi yapılır.
• IPTV’de VoD ile talebe bağlı içerik izlenirken İnternet TV’de yayınlar indirilerek izlenir.
• IPTV’de EPG sayesinde seyredilen kanalla ilgili ya da yayından sonraki yayınlarla ilgili detaylı bilgiye ulaşılabilirken İnternet TV’de bunlar Web siteleri aracılığıyla yapılabilir
• IPTV kullanıcıları yayınlar için ücret öderken İnternet TV kullanıcıları reklam desteği sayesinde yayınlardan ücretsiz yararlanırlar.

Dünyada ve Türkiyede IPTV kullanımı

IPTV, 2000’li yılların başında Amerika ve Avrupa ülkelerinde yaygınlaşmaya başlamıştır. Türkiye’de ise  IPTV çalışmaları 2008 yılında başlamış ve 2010 yılı Eylül ayı itibariyle Türk Telekom tarafından 2 yıllık bir denemeden sonra hizmete sokulmuştur. 2011’in başında ise IPTV 30 ilde hizmete girmiştir.